Derywat to instrument finansowy, którego wartość zależy od innego aktywa, zwanego instrumentem bazowym. Może to być akcja, obligacja, waluta, surowiec lub indeks giełdowy. Derywaty pozwalają inwestorom na zabezpieczenie się przed ryzykiem rynkowym, spekulację na temat przyszłych zmian cen lub efektywne zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Przykładami derywatów są kontrakty terminowe (futures), opcje oraz swapy. Inwestorzy korzystają z derywatów, aby zarządzać ryzykiem związanym z wahania wartości instrumentów bazowych.
Derywaty są szeroko stosowane w globalnym systemie finansowym. Firmy mogą używać derywatów do zabezpieczania kursów walutowych lub cen surowców, co pomaga chronić ich przed zmiennością rynkową. Spekulanci, z kolei, mogą wykorzystywać derywaty do osiągnięcia zysków, przewidując zmiany cen instrumentów bazowych. Jednakże derywaty wiążą się z pewnym ryzykiem, zwłaszcza gdy stosuje się je w nadmiernej ilości lub bez pełnego zrozumienia zasad działania.
Derywaty odgrywają istotną rolę w rynkach finansowych, ale ich skomplikowana struktura może prowadzić do ryzykownych sytuacji, takich jak kryzysy finansowe. W związku z tym regulacje dotyczące derywatów stają się coraz bardziej restrykcyjne. Prawidłowe wykorzystanie derywatów wymaga zrozumienia mechanizmów rynkowych oraz skutecznego zarządzania ryzykiem, aby zminimalizować potencjalne straty.