Aktywa to zasoby kontrolowane przez jednostkę gospodarczą, które mają zdolność do generowania przyszłych korzyści ekonomicznych. Innymi słowy, aktywa to wszystko, co ma wartość finansową i co dana jednostka może wykorzystać w procesie prowadzenia działalności gospodarczej. Aktywa mogą mieć różną formę, od środków pieniężnych, przez nieruchomości, maszyny, sprzęt, po wartości niematerialne, takie jak patenty czy marki handlowe. Są one kluczowym elementem bilansu przedsiębiorstwa i odgrywają fundamentalną rolę w jego funkcjonowaniu, umożliwiając prowadzenie działalności operacyjnej, inwestycyjnej oraz finansowej.
Aktywa dzielą się na kilka kategorii w zależności od ich charakteru oraz przewidywanego okresu użytkowania. Podstawowy podział obejmuje aktywa trwałe i aktywa obrotowe. Aktywa trwałe to te, które są wykorzystywane w działalności gospodarczej przez dłuższy okres, zazwyczaj powyżej roku. Należą do nich m.in. nieruchomości, maszyny, urządzenia, patenty czy długoterminowe inwestycje finansowe. Aktywa trwałe charakteryzują się tym, że przynoszą korzyści ekonomiczne w dłuższym horyzoncie czasowym. Z kolei aktywa obrotowe to te, które są przeznaczone do zbycia, konsumpcji lub zużycia w ciągu jednego roku. Przykłady aktywów obrotowych to gotówka, należności, zapasy oraz krótkoterminowe inwestycje. Aktywa obrotowe są bardziej płynne, co oznacza, że mogą być szybciej zamienione na gotówkę lub inne środki finansowe.
Posiadanie odpowiednio zbilansowanych aktywów jest kluczowe dla funkcjonowania i stabilności finansowej przedsiębiorstwa. Wysoka wartość aktywów trwałych może świadczyć o stabilnej bazie operacyjnej, jednak zbyt duża ich liczba w stosunku do aktywów obrotowych może obniżać płynność finansową przedsiębiorstwa, co w efekcie może prowadzić do problemów z regulowaniem bieżących zobowiązań. Z kolei nadmierne skupienie się na aktywach obrotowych, zwłaszcza w postaci gotówki czy zapasów, może oznaczać niewykorzystanie potencjału rozwojowego firmy. Zarządzanie aktywami wymaga zatem odpowiedniej strategii, która pozwala na optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów, zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i długoterminowej, z myślą o wzroście wartości przedsiębiorstwa.