Mimo że pojęciem wierzytelności musimy operować coraz częściej, ze względu na pojawiające się w większym stopniu kłopoty wielu podmiotów z płynnością finansową, jasne określenie, czym wierzytelność jest, nie należy do najprostszych zadań.
Co to jest wierzytelność?
Zgodnie z rozumieniem prawniczym wierzytelności są prawami majątkowymi, z których wynikają roszczenia wierzyciela w stosunku do dłużnika. Jest to jednak wyłącznie definicja domyślna, ponieważ ani w Kodeksie cywilnym, ani w jakiejkolwiek innej ustawie prawodawca nie zdefiniował, czym jest wierzytelność. Z pomocą przychodzi doktryna i orzecznictwo, które sankcjonuje uprawnienie wierzyciela do wnioskowania o uregulowanie należności ze strony dłużnika. W strukturze takiego zobowiązania występują dwa podmioty: wierzyciel, który żąda określonego działania i dłużnik, który ma je obowiązek je spełnić. KPR Kancelaria Restrukturyzacyjna przypomina, że w przypadku wystąpienia większych zadłużeń, warto dość szybko podjąć kroki naprawcze, ponieważ inaczej dłużnik prostą drogą zmierzać będzie do upadłości.
Jakie są rodzaje wierzytelności? Roszczenia wierzyciela do otrzymania świadczenia od dłużnika
Dłużnicy muszą sobie także zdawać sprawę, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią. Mowa tutaj o działaniach, które jednostkom borykającym się z utratą płynności finansowej spowodowanej brakiem płatności ze strony partnerów, decydują się na „odsprzedanie” wierzytelności, oczywiście za odpowiednią prowizją. Dla wielu mniejszych przedsiębiorstw często jest to jednak jedna z cennych możliwości. Najczęściej jednak wierzyciele oczekują spłaty zobowiązań bezpośrednio od dłużnika. To tzw. wierzytelność wymagalna, a więc zobowiązanie, którego termin spłaty minął, co umożliwia wierzycielowi wyciąganie konsekwencji.
Wyróżnia się wierzytelności:
- pieniężne i niepieniężne;
- wymagalne i niewymagalne;
- zabezpieczone i niezabezpieczone;
- sporne i niesporne.
Najczęstszym sposobem jest postępowanie egzekucyjne, które pozwala wymusić od dłużnika świadczenia równoważne wierzytelności. W wielu przypadkach jednak dłużnik deklaruje, czy jest w stanie świadczenie spełnić. Jeśli nie, powstaje wierzytelność, którą można uregulować na dwa sposoby — pierwszy (możliwy do wdrożenia tylko do pewnego etapu) to restrukturyzacja. Postępowanie w tym przypadku polega na zawarciu ugody między wierzycielami a dłużnikiem, która zakłada rozłożenie świadczeń i umożliwienie dłużnikowi powrotu do wypłacalności. Drugie rozwiązanie jest bardziej radykalne — mowa bowiem o ogłoszeniu upadłości i postępowaniu upadłościowym, w ramach którego sąd zasądza zbycie majątku dłużnika celem zaspokojenia roszczeń wierzycieli.
Restrukturyzacja a dochodzenie wierzytelności
Ustawodawca zakłada, że tam, gdzie to tylko możliwe walczyć należy o postępowanie restrukturyzacyjne. Jeśli tylko istnieje szansa, że przedsiębiorca po wdrożeniu określonych działań, zawarciu ugody z wierzycielami, przeprowadzeniu planu naprawczego, jest w stanie odzyskać płynność finansową i spełnić wszystkie roszczenia z tytułu wierzytelności, należy mu taką szansę dać. Pod tym względem polskie prawo dość mocno zmieniło się na przestrzeni ostatnich lat. Upadłość jest traktowana jako absolutna ostateczność, kiedy rzeczywiście nie ma żadnych szans na odzyskanie przez przedsiębiorstwo płynności finansowej i spłatę zadłużeń. Warto więc nie zwlekać i nie czekać, aż wierzytelności będzie tak dużo, że zupełnie nie będzie szans na poradzenie sobie z zaistniałą sytuacją. Zanim to nastąpi, warto skorzystać z porady specjalistów zajmujących się restrukturyzacją i zaplanować działania naprawcze, które mogą ocalić prowadzoną przez nas działalność gospodarczą.
